Hiệu quả, tác dụng của vắc-xin
Hiệu quả và độ an toàn của vắc xin là những yếu tố then chốt giúp củng cố niềm tin cộng đồng vào chương trình tiêm chủng. Việc lập báo cáo theo dõi, đánh giá an toàn, hiệu quả vắc xin không chỉ hỗ trợ cơ sở y tế kiểm soát chất lượng mà còn là tài liệu minh bạch hóa thông tin với người dân. Tải ngay báo cáo theo dõi, đánh giá an toàn, hiệu quả của vắc xin từ Mẫu văn bản để sử dụng cho công tác quản lý và truyền thông một cách chuyên nghiệp.
1. Vắc-xin là gì?
Vắc xin (vacxin) không phải là một phát minh mới của y học, mà đã được ra đời cách đây hơn 200 năm. Vào cuối thế kỷ 18, khi đậu mùa khỉ vẫn còn là cơn ác mộng đáng sợ đã tước đi tính mạng của hơn 400.000 người dân Châu Âu mỗi năm, bác sĩ Edward Jenner là người đã đặt nền móng cho tiêm chủng và vắc xin, giúp bảo vệ hàng tỷ người dân trên toàn thế giới và chặn đứng nhiều đại dịch từng trở thành “cái chết đen” trong lịch sử nhân loại.
Vacxin là chế phẩm sinh học đặc biệt có nguồn gốc từ vi sinh vật gây bệnh, được bào chế nhằm đảm bảo độ an toàn cần thiết cho người sử dụng, đưa vào cơ thể con người nhằm kích thích hệ miễn dịch của con người sản sinh kháng thể chủ động phòng ngừa bệnh tật. Vắc xin chỉ đảm bảo an toàn cho người sử dụng khi được bảo quản với các tiêu chuẩn khắt khe nhằm đảm bảo chất lượng tuyệt đối, giúp phòng tránh nguy cơ phản ứng sau tiêm và có tác dụng phòng bệnh cho người tiêm trước các loại virus, vi khuẩn.
Khoảng 8 – 95% người được tiêm vắc xin sẽ sinh ra miễn dịch đặc hiệu bảo vệ cơ thể không bị mắc bệnh. Nhờ có vắc xin hàng năm trên thế giới đã cứu sống được khoảng 2,5 triệu trẻ em không bị chết do bệnh truyền nhiễm, thanh toán được bệnh bại liệt, đậu mùa, loại trừ bệnh uốn ván và giảm số ca tử vong gây ra do sởi, ho gà, bạch hầu, viêm gan AB, thủy đậu…
>>> Click để sở hữu mẫu báo cáo theo dõi hiệu quả vắc xin chi tiết – công cụ hữu ích cho mọi cơ sở y tế và tổ chức tiêm chủng!
2. Tổng hợp các tác dụng của vắc xin cho sức khỏe cộng đồng
2.1 Giảm tỷ lệ mắc bệnh
Vắc xin khi đưa vào cơ thể sẽ giúp người tiêm hình thành kháng thể đặc hiệu của tác nhân gây bệnh chứa trong vắc xin. Từ đó, cơ thể người tiêm sẽ được bảo vệ khỏi sự xâm nhập và tấn công của các tác nhân gây bệnh đó trong tương lai, giảm thiểu tối đa tỷ lệ mắc bệnh.
Chính vì thế, tiêm chủng vắc-xin đã giúp hệ thống y tế dự phòng kiểm soát và thậm chí loại trừ được rất nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Một trong những thành tựu đáng tự hào nhất của vắc xin là loại trừ được căn bệnh chết người, từng là “nỗi kinh hoàng” của cả thế giới, tàn phá loài người trong nhiều thế kỷ – bệnh đậu mùa.
Đậu mùa là căn bệnh rất dễ lây lan, gây ra tình trạng tăng sinh tế bào, viêm nhiễm da nghiêm trọng với hàng triệu ca tử vong rất thương tâm, trung bình cứ 4 ca đậu mùa lại có 1 ca tử vong. Tuy nhiên, nhờ có vắc xin và thông qua chiến dịch tiêm chủng toàn cầu do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dẫn đầu, ca bệnh đậu mùa cuối cùng được ghi nhận vào năm 1977 và căn bệnh này chính thức tuyên bố bị loại trừ vào năm 1980.
Ngoài bệnh đậu mùa, vắc xin còn đóng vai trò then chốt trong việc giảm tỷ lệ mắc các bệnh truyền nhiễm khác. Điển hình là bệnh sởi – một căn bệnh do tác nhân virus gây ra, có tốc độ lây lan khủng khiếp, có thể bùng phát thành ổ dịch lớn theo chu kỳ 2 – 3 năm/trận dịch. Sởi cũng có thể tiến triển các biến chứng nghiêm trọng và thậm chí tử vong, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
Theo WHO, nỗ lực gia tăng tỷ lệ bao phủ vắc xin sởi trong cộng đồng đã giúp giảm 72% số ca tử vong liên quan đến bệnh sởi và 73% tỷ lệ tử vong do bệnh sởi gây ra trên toàn cầu trong giai đoạn 2000 – 2018. Tại Việt Nam, vào năm 2000, nhờ có vắc xin và nỗ lực gia tăng tỷ lệ tiêm chủng vắc xin toàn quốc của hệ thống y tế dự phòng quốc gia, Việt Nam đã chính thức công bố thành công đạt được mục tiêu thanh toán bại liệt, loại trừ uốn ván sơ sinh và kiểm soát bệnh sởi.
Ngoài ra, tác dụng của vắc xin cũng đã hạn chế đáng kể tỷ lệ mắc các bệnh lý truyền nhiễm nguy hiểm khác như bạch hầu, ho gà, rubella, viêm gan A, B, não mô cầu, viêm nhiễm đường hô hấp do cúm, phế cầu, ung thư và các bệnh lý do HPV,…
Giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của bệnh
Trong các trường hợp đã được tiêm ngừa vắc xin nhưng vẫn có một số rất ít trường hợp mắc bệnh sau đó, có thể do khả năng đáp ứng miễn dịch kém, hệ miễn dịch bị suy yếu do bệnh tật/dùng thuốc ức chế, tiêm ngừa chưa đủ liều, đúng lịch,… Tuy nhiên, trong những trường hợp này bệnh thường diễn biến nhẹ hơn rất nhiều so với những người chưa từng được tiêm phòng trước đó, bệnh khi mắc thường không trở nặng, không tiến triển biến chứng và thường khỏi rất nhanh.
Trong một nghiên cứu về hiệu quả của vắc xin ho gà vô bào ở Đức, những người được tiêm vắc xin mắc bệnh ho gà có thời gian ho mãn tính ngắn hơn đáng kể so với nhóm đối tượng chưa được tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh có thành phần ho gà. Bên cạnh đó, theo kết quả đánh giá tính an toàn và hiệu quả của các vắc xin ngừa thủy đậu, những đối tượng đã từng tiêm vắc xin ngừa thủy đậu trước đây khi mắc bệnh thường ít biểu hiện triệu chứng, nếu có thì chỉ sốt nhẹ, ít tổn thương da, nhanh khỏi và thường không biến chứng.
>>> Tải xuống biểu mẫu báo cáo đánh giá vắc xin được biên soạn chuyên nghiệp – hỗ trợ hiệu quả trong phân tích và quản lý tiêm chủng!
Phòng bệnh hơn chữa bệnh
Khi triển khai tiêm chủng, đòi hỏi các khoản đầu tư cho cơ sở hạ tầng (hệ thống bảo quản vắc xin, dây chuyền bảo quản lạnh Cold Chain, chi phí máy móc trang thiết bị đạt chuẩn y tế, hạ tầng kỹ thuật, công nghệ phần mềm…), chi phí mua vắc xin, chi phí xây dựng và duy trì nhân sự.
Tuy nhiên, tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm được ngăn chặn nhờ tác dụng của vắc xin và nỗ lực tăng cao tỷ lệ tiêm chủng trong cộng đồng sẽ giúp tiết kiệm chi phí đáng kể cho công tác khám chữa bệnh và vô vàn các chi phí y tế liên quan khác, từ đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Trên toàn cầu, khoản tiết kiệm được từ vắc xin được Ehreth ước tính trong nghiên cứu “Giá trị toàn cầu của tiêm chủng” thực hiện vào năm 2003 lên đến hàng chục tỷ đô la Mỹ từ nguồn tài chính được tiết kiệm trực tiếp (tiết kiệm chi phí khám, chữa bệnh) và nguồn tài chính được tiết kiệm gián tiếp (thời gian, năng suất lao động, hiệu suất của các hoạt động có thể quy đổi thành tiền tệ,…).
Theo kết quả mô hình hóa giá trị tiêm chủng của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC Hoa Kỳ), mỗi 1 USD (24.000 đồng) đầu tư cho tiêm chủng có thể tiết kiệm được 52 USD (khoảng 1,3 triệu đồng) từ chi phí khám, chữa bệnh và các chi phí y tế phát sinh khác.
Theo một nghiên cứu mới từ Dự án Thập kỷ Kinh tế Vắc xin (DoVE), cứ 1 USD (24.000 đồng) đầu tư vào các chương trình tiêm chủng sẽ tiết kiệm được khoảng 20 USD (khoảng 500.000 đồng) từ chi phí chăm sóc sức khỏe, chi phí mất tiền lương và năng suất lao động.
Phân tích ước tính rằng các chương trình tiêm chủng vắc xin được triển khai trong giai đoạn 2011 – 2030 sẽ tạo ra lợi ích ròng hàng tỷ đô la tiết kiệm được ở các quốc gia: Khoảng 1.445,3 – 3.371,5 tỷ đô la (Lợi ích giao động tùy thuộc vào phương pháp thống kê và đánh giá)
2.2 Bảo vệ cộng đồng khỏi dịch bệnh
Miễn dịch cộng đồng
Khi một người tiêm ngừa vắc xin đầy đủ, không chỉ mang lại hiệu quả phòng ngừa cá nhân mà còn trở thành “tấm khiên” ngăn chặn nguy cơ bệnh tật lây truyền từ người sang người. Khi nhiều người cùng tiêm ngừa vắc xin, sẽ tạo thành hiệu ứng miễn dịch cộng đồng, bảo vệ sức khỏe và tính mạng của cả một xã hội.
Miễn dịch cộng đồng còn được gọi là miễn dịch bầy đàn hoặc miễn dịch dân số, là một trong những khái niệm quan trọng trong y tế công cộng, mô tả sự bảo vệ gián tiếp những cá nhân dễ bị tổn thương trong dân số khi một tỷ lệ dân số đáng kể trong cộng đồng trở nên miễn dịch với một bệnh truyền nhiễm cụ thể nhờ tác dụng của vắc xin. Khi được chủng ngừa một căn bệnh cụ thể, hệ thống miễn dịch sẽ phát triển khả năng nhận biết và chống lại mầm bệnh mà không gây bệnh.
Nếu đủ số người trong cộng đồng được tiêm chủng, khả năng lây lan của bệnh từ người này sang người khác sẽ bị cản trở đáng kể do các tác nhân gây bệnh có xu hướng tiếp xúc với các cá thể miễn dịch nhiều hơn, làm giảm cơ hội tìm thấy vật chủ dễ lây nhiễm.
Đảm bảo nguồn lao động cho đất nước phát triển
Tiêm chủng không chỉ cứu sống được hàng triệu sinh mạng mỗi năm mà còn góp phần tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Sức khỏe kém đã được chứng minh là cản trở tăng trưởng kinh tế trong khi sức khỏe tốt có thể thúc đẩy phát triển xã hội và tăng trưởng kinh tế vượt bậc. Theo WHO, chỉ tính riêng cúm mùa, mỗi năm đã gây ra khoảng 5 – 10% người lớn và 20 – 30% trẻ mắc bệnh với 3 – 5 triệu ca diễn biến nặng, khiến gần 500.000 người không qua khỏi.
Những con số này không chỉ gây ra những vấn đề về y tế mà còn gây nhiều thiệt hại cho sự phát triển kinh tế, người lao động mất sức lao động, doanh nghiệp suy giảm sản lượng kinh doanh. Cụ thể, cúm mùa làm giảm 49% năng suất lao động của các doanh nghiệp, tăng 39% tổng số ngày nghỉ phép của nhân viên trong năm, tăng 45% ngày nghỉ bệnh của nhân viên trong 1 mùa cúm, tăng 60% tỷ lệ người trong độ tuổi lao động nhập viện điều trị các biến chứng của cúm và tăng gần 2,2 tỷ đồng chi phí y tế phục vụ cho hàng triệu ca mắc cúm mỗi năm.
Chính vì thế, sức khỏe cũng được coi là nền tảng cho tăng trưởng kinh tế ở các nước đang phát triển. Với khả năng kỳ diệu trong việc ngăn ngừa bệnh tật, vắc xin giảm bớt gánh nặng cho hệ thống chăm sóc sức khỏe và giảm thiểu tác động kinh tế của bệnh tật đối với cá nhân, gia đình và xã hội. Và việc tiêm chủng cũng được nhiều doanh nghiệp lớn quan tâm và đưa vào danh mục những đãi ngộ, quyền lợi sức khỏe làm việc trong chính sách vận hành doanh nghiệp
Theo kết quả tổng hợp các nghiên cứu về giá trị của tiêm chủng, lợi tức thu về hàng năm từ đầu tư vào tiêm chủng nằm trong khoảng từ 12 – 18% so với chi phí đầu tư ban đầu.
>>> Nhanh tay lưu về mẫu báo cáo theo dõi hiệu quả và độ an toàn của vắc xin – chuẩn hóa quy trình, nâng cao độ tin cậy!
2.3. Lá chắn bền vững cho sự phát triển toàn diện của trẻ
Tiêm chủng vắc xin là trọn đời, bảo vệ trẻ từ khi còn trong bụng mẹ khỏi nguy cơ dị tật thai nhi, thai chết lưu,.. nhờ miễn dịch từ bà mẹ được tiêm ngừa vắc xin đầy đủ trước và trong thai kỳ. Song, tiếp tục bảo vệ trẻ ở giai đoạn sơ sinh nhờ miễn dịch đến từ những mũi vắc xin viêm gan B, lao đầu đời và kháng thể được truyền thụ động từ mẹ qua nhau thai và sữa mẹ trong những ngày tháng còn non nớt, chưa đủ tuổi để được tiếp nhận những mũi vắc xin quan trọng.
Qua giai đoạn sơ sinh, đến giai đoạn tiền học đường, học đường, thanh thiếu niên, trẻ em được tiêm chủng có nhiều khả năng và cơ hội đến trường thường xuyên hơn vì chúng ít có nguy cơ phải nghỉ học vì bệnh tật. Điều này vừa tác động tích cực đến sức khỏe, tâm sinh lý, kết quả học tập và triển vọng giáo dục của trẻ. Cho đến khi trẻ trưởng thành và già đi, vắc xin và tiêm chủng vẫn tiếp tục thực hiện vai trò bảo vệ sức khỏe của “trẻ” khỏi những căn bệnh nguy hiểm, kéo dài tuổi thọ, cải thiện chất lượng cuộc sống.
3. Lợi ích khi tải báo cáo theo dõi, đánh giá an toàn, hiệu quả của vắc xin từ Mẫu văn bản
Chuẩn hóa nội dung báo cáo theo tiêu chuẩn của ngành y tế, dễ áp dụng và chỉnh sửa.
Hỗ trợ thống kê, phân tích hiệu quả tiêm chủng dựa trên số liệu thực tế.
Nâng cao uy tín của cơ sở tiêm chủng, tăng độ tin cậy đối với người dân.
Tiết kiệm thời gian biên soạn nhờ cấu trúc hợp lý, đầy đủ các mục theo dõi cần thiết.
Dễ dàng tích hợp vào hệ thống lưu trữ và trình bày báo cáo cho các cơ quan quản lý hoặc tổ chức y tế.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Mẫu báo cáo này áp dụng cho những loại vắc xin nào? Mẫu được thiết kế linh hoạt, có thể áp dụng cho mọi loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng hoặc tiêm dịch vụ.
2. Tôi có thể điều chỉnh mẫu để phù hợp với đơn vị mình không? Có. Mẫu báo cáo hỗ trợ tùy chỉnh nội dung, thêm bớt cột hoặc thông tin theo nhu cầu sử dụng cụ thể.
3. Mẫu có bao gồm các tiêu chí đánh giá an toàn và hiệu quả không? Có. Mẫu bao gồm các tiêu chí như phản ứng sau tiêm, mức độ bảo vệ, hiệu quả theo nhóm tuổi và khu vực.
Việc theo dõi và đánh giá hiệu quả vắc xin không chỉ mang ý nghĩa quản lý mà còn là yếu tố bảo vệ sức khỏe cộng đồng một cách chủ động. Hãy nhanh chóng tải về mẫu báo cáo từ Mẫu văn bản để chuẩn hóa quy trình báo cáo và đảm bảo tính minh bạch trong công tác tiêm chủng.