Mỗi năm, hàng triệu viên thuốc không rõ nguồn gốc trôi nổi trên thị trường, tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe người tiêu dùng. Theo thống kê của Bộ Y tế, chỉ trong năm qua, lực lượng chức năng đã thu giữ hơn 50 tấn dược phẩm không đạt chuẩn, nhiều loại chứa thành phần độc hại gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ thể. Tình trạng này không chỉ đe dọa trực tiếp đến sức khỏe mà còn làm gia tăng nguy cơ kháng thuốc, gây khó khăn trong điều trị bệnh. 

Vậy người tiêu dùng cần làm gì để tự bảo vệ mình trước vấn nạn này? Hãy cùng Mẫu văn bản tìm hiểu những dấu hiệu nhận biết và cách phòng tránh để đảm bảo an toàn sức khỏe.

Hiểm Họa Từ Thuốc Không Rõ Nguồn Gốc: Người Tiêu Dùng Cần Cảnh Giác!

1. Thực trạng đáng báo động về thuốc không rõ nguồn gốc

Trong bối cảnh nhu cầu tự điều trị và sử dụng thuốc ngày càng gia tăng, thị trường Việt Nam đang đối mặt với một hiểm họa nghiêm trọng: thuốc không rõ nguồn gốc, không có giấy phép lưu hành đang tràn lan trên mạng xã hội, các chợ online và cả ở một số nhà thuốc nhỏ lẻ.

Theo thống kê của Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế), chỉ trong năm 2023, lực lượng chức năng đã xử lý hơn 1.200 vụ vi phạm liên quan đến thuốc giả và thuốc không rõ nguồn gốc, thu giữ hàng trăm nghìn sản phẩm. Nhiều trường hợp bệnh nhân bị dị ứng, sốc phản vệ, tổn thương gan, thận vì sử dụng các loại thuốc trôi nổi này.

2. Định nghĩa: Thuốc không rõ nguồn gốc là gì?

Theo pháp luật Việt Nam, thuốc không rõ nguồn gốc là sản phẩm không có đầy đủ thông tin về:

• Nơi sản xuất;

• Thành phần, tiêu chuẩn chất lượng;

• Giấy chứng nhận đăng ký lưu hành của Bộ Y tế;

• Nhãn mác theo quy định.

Những loại thuốc này không được kiểm nghiệm chất lượng, không đảm bảo an toàn và có thể chứa chất cấm, chất gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng.

>>>Tải ngay mẫu đơn tố cáo nhân viên y tế bán thuốc không rõ nguồn gốc – đúng chuẩn pháp lý!

3. Căn cứ pháp lý liên quan

• Luật Dược 2016 – Điều 6 khoản 2: Cấm sản xuất, buôn bán thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc.

• Nghị định 117/2020/NĐ-CP – Phạt từ 30 đến 50 triệu đồng đối với hành vi buôn bán thuốc không rõ nguồn gốc.

• Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) – Điều 194: Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh có thể bị phạt tù từ 2 năm đến chung thân, tùy mức độ nghiêm trọng.

4. Hậu quả nghiêm trọng khi sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc

• Gây dị ứng, sốc phản vệ: Do thuốc có thể chứa thành phần không được công bố hoặc chất cấm.

• Tổn thương gan, thận, thần kinh: Đặc biệt với các loại thuốc giảm cân, tăng cường sinh lý, thuốc Đông y không kiểm định.

• Lờn thuốc, kháng kháng sinh: Khi sử dụng không đúng liều lượng, thành phần không chuẩn.

• Nguy hiểm đến tính mạng: Có nhiều trường hợp tử vong do dùng thuốc giả hoặc không rõ nguồn gốc.

Ví dụ: Tháng 9/2023, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận một bệnh nhân suy gan cấp do sử dụng "thuốc giảm mỡ máu Đông y" mua qua TikTok, không có bất kỳ thông tin nhà sản xuất hay đăng ký nào.

>>>Phát hiện hành vi vi phạm? Tải mẫu đơn tố cáo để bảo vệ quyền lợi và sức khỏe cộng đồng!

5. Dấu hiệu nhận biết thuốc không rõ nguồn gốc

• Không có nhãn phụ tiếng Việt theo quy định.

• Không có số đăng ký lưu hành, mã vạch không rõ ràng.

• Không có tên nhà sản xuất hoặc địa chỉ sản xuất mơ hồ.

• Bán trôi nổi trên mạng xã hội, không có hóa đơn chứng từ.

6. Hướng dẫn người tiêu dùng cảnh giác

a) Mua thuốc ở đâu?

• Chỉ mua thuốc tại nhà thuốc đạt chuẩn GPP (thực hành tốt nhà thuốc), có dược sĩ tư vấn.

• Truy cập website của Bộ Y tế để kiểm tra số đăng ký lưu hành của thuốc.

b) Kiểm tra kỹ bao bì, hạn sử dụng, nhãn mác

Tất cả thuốc hợp pháp đều phải có: tên thuốc, hoạt chất, nhà sản xuất, số lô, hạn dùng, số đăng ký lưu hành.

c) Tuyệt đối không mua thuốc qua livestream, mạng xã hội

Đây là kênh phân phối không được pháp luật công nhận với sản phẩm dược.

>>>Chung tay tố giác sai phạm trong ngành y – tải mẫu đơn tố cáo nhanh chóng, chính xác!

7. Kết luận

Người tiêu dùng đang đứng trước nguy cơ nghiêm trọng nếu chủ quan với thuốc không rõ nguồn gốc. Để bảo vệ chính mình và người thân, hãy chọn mua thuốc ở nơi uy tín, có tư vấn chuyên môn và kiểm tra kỹ nguồn gốc sản phẩm.

FAQ – Câu hỏi thường gặp

1. Mua thuốc xách tay trên mạng có hợp pháp không?

Không. Trừ khi thuốc được đăng ký lưu hành tại Việt Nam, thuốc xách tay không rõ nguồn gốc được xem là vi phạm pháp luật.

2. Tôi có thể tố cáo nhà thuốc bán thuốc không rõ nguồn gốc ở đâu?

Bạn có thể gửi đơn tố cáo đến Thanh tra Sở Y tế, Cục Quản lý Dược, hoặc Công an kinh tế tại địa phương.

3. Thuốc Đông y gia truyền có cần đăng ký không?

Có. Dù là thuốc Đông y, nếu lưu hành trên thị trường thì vẫn cần giấy phép lưu hành và công bố thành phần đầy đủ.

4. Dùng thuốc không rõ nguồn gốc nhưng chưa có triệu chứng gì thì có cần khám không?

Có. Một số chất độc tích tụ lâu dài và gây ảnh hưởng chậm. Nên khám tổng quát nếu đã dùng các loại thuốc trôi nổi.