Quy định về tranh chấp lao động – Khái niệm, loại tranh chấp và quy trình giải quyết
Tranh chấp lao động là những mâu thuẫn, bất đồng phát sinh trong quan hệ lao động giữa người lao động và người sử dụng lao động hoặc giữa các tổ chức đại diện người lao động với nhau. Hiểu rõ tranh chấp lao động là gì, các loại tranh chấp lao động cá nhân và tập thể, cùng với cách thức, trình tự giải quyết tranh chấp lao động giúp các bên bảo vệ quyền lợi, duy trì quan hệ lao động ổn định và tuân thủ pháp luật.
Mẫu văn bản cung cấp mẫu đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động chuẩn, biểu mẫu và hướng dẫn chi tiết giúp bạn soạn thảo và thực hiện thủ tục nhanh chóng, chính xác.
Tranh chấp lao động là gì? – Khái niệm và phân loại
1. Định nghĩa tranh chấp lao động
Theo Khoản 1 Điều 179 Bộ luật Lao động 2019, là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ, lợi ích phát sinh giữa các bên trong quá trình xác lập, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động; tranh chấp giữa các tổ chức đại diện người lao động với nhau; tranh chấp phát sinh từ quan hệ có liên quan trực tiếp đến quan hệ lao động.
>>> XEM THÊM & TẢI NGAY : Mẫu hợp đồng lao động có các điều khoản chuẩn giảm tranh chấp lao động không đáng có.
2. Phân loại tranh chấp lao động
Tranh chấp lao động cá nhân
Đây là tranh chấp giữa người lao động với người sử dụng lao động; giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại;
Nội dung tranh chấp thường liên quan đến:
Hợp đồng lao động (ký kết, thực hiện, chấm dứt hợp đồng).
Tiền lương, thưởng, phụ cấp, các khoản phúc lợi khác.
Kỷ luật lao động (khiển trách, sa thải, cách chức).
Điều kiện làm việc, an toàn lao động.
Quyền lợi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.
Tranh chấp lao động cá nhân thường phải qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết, trừ một số trường hợp đặc biệt như tranh chấp sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động.
Tranh chấp lao động tập thể về quyền hoặc về lợi ích
Đây là tranh chấp giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động hoặc một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động.
Thường liên quan đến quyền, lợi ích chung của tập thể người lao động như:
Điều kiện làm việc, môi trường lao động.
Tiền lương, thưởng, phúc lợi chung.
Chính sách lao động, an toàn vệ sinh lao động.
Thỏa ước lao động tập thể.
Tranh chấp tập thể thường được giải quyết thông qua thương lượng tập thể, hòa giải tập thể hoặc các biện pháp pháp lý khác theo quy định.
3. Các tình huống tranh chấp phổ biến trong thực tế
Tranh chấp về tiền lương, thưởng, phụ cấp, chế độ bảo hiểm xã hội.
Tranh chấp về thời giờ làm việc, nghỉ ngơi, làm thêm giờ.
Tranh chấp về chấm dứt hợp đồng lao động, sa thải, đơn phương chấm dứt hợp đồng.
Tranh chấp về kỷ luật lao động, xử lý vi phạm nội quy, quy chế công ty.
Tranh chấp về quyền lợi tập thể như thỏa ước lao động tập thể, điều kiện làm việc, an toàn lao động.
Tranh chấp về quyền đại diện người lao động, công đoàn, tổ chức đại diện.
>>>Bạn đang gặp mâu thuẫn với công ty? Tìm hiểu ngay tranh chấp lao động là gì và cách xử lý đúng luật!
Cách thức và trình tự giải quyết tranh chấp lao động
1. Các phương thức giải quyết tranh chấp lao động
Thương lượng trực tiếp giữa các bên
Các bên tranh chấp tự thỏa thuận, trao đổi để tìm ra giải pháp hòa giải, giải quyết mâu thuẫn mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba.
Hòa giải tại cơ sở hoặc hòa giải viên lao động
Hòa giải viên lao động do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh bổ nhiệm, có trách nhiệm hỗ trợ các bên thương lượng, hòa giải tranh chấp lao động.
Thời hạn hòa giải là 5 ngày làm việc kể từ khi nhận được yêu cầu hòa giải.
Phiên họp hòa giải phải có mặt hai bên tranh chấp hoặc người được ủy quyền.
Nếu hòa giải thành, lập biên bản hòa giải thành có giá trị pháp lý như thỏa ước lao động tập thể.
Trọng tài lao động
Khi hòa giải không thành hoặc hết thời hạn hòa giải mà các bên không thỏa thuận được, các bên có thể yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp.
Hội đồng trọng tài lao động phải được thành lập trong vòng 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu.
Trong vòng 30 ngày kể từ ngày thành lập, Hội đồng trọng tài phải ra quyết định giải quyết tranh chấp và gửi cho các bên.
Trong thời gian trọng tài giải quyết, tổ chức đại diện người lao động không được tiến hành đình công.
Tòa án nhân dân
Tranh chấp lao động cá nhân hoặc tập thể có thể được giải quyết tại Tòa án nhân dân nếu các bên không đồng thuận hoặc không lựa chọn trọng tài.
Trình tự, thủ tục theo Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Tòa án có thẩm quyền xem xét, giải quyết và ra phán quyết có hiệu lực pháp luật.
2. Trình tự giải quyết tranh chấp lao động cá nhân
Thương lượng trực tiếp giữa người lao động và người sử dụng lao động.
Hòa giải tại hòa giải viên lao động.
Nếu hòa giải không thành, các bên có thể lựa chọn:
Yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết; hoặc
Khởi kiện tại Tòa án nhân dân.
3. Trình tự giải quyết tranh chấp lao động tập thể
Hòa giải tại hòa giải viên lao động trong vòng 5 ngày làm việc.
Nếu hòa giải không thành hoặc hết thời hạn hòa giải:
Các bên có quyền yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết; hoặc
Yêu cầu Tòa án nhân dân giải quyết; hoặc
Tổ chức đại diện người lao động có quyền tiến hành đình công (đối với tranh chấp về lợi ích).
4. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động
Công bằng: Đảm bảo quyền và nghĩa vụ hợp pháp của các bên được tôn trọng.
Minh bạch: Quá trình giải quyết phải rõ ràng, khách quan, không thiên vị.
Nhanh chóng: Giải quyết tranh chấp trong thời hạn luật định để tránh kéo dài gây ảnh hưởng đến quan hệ lao động.
Tôn trọng quyền và lợi ích các bên: Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động và người sử dụng lao động.
>>>Cập nhật nhanh các loại tranh chấp lao động phổ biến và biện pháp giải quyết phù hợp
Mẫu đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động – Hướng dẫn và tải về
1. Giới thiệu mẫu đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động cá nhân chuẩn
Mẫu đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là văn bản do người lao động hoặc đại diện tập thể lao động lập để gửi cơ quan có thẩm quyền nhằm yêu cầu giải quyết các tranh chấp phát sinh trong quan hệ lao động. Mẫu đơn này không có mẫu cố định trong Bộ luật Lao động 2019 nhưng được xây dựng theo các hướng dẫn pháp lý và thông lệ phổ biến nhằm đảm bảo đầy đủ nội dung cần thiết.
2. Hướng dẫn cách soạn thảo đơn
Phần kính gửi: Ghi rõ cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết tranh chấp (ví dụ: Hòa giải viên lao động, Hội đồng trọng tài lao động, Tòa án nhân dân).
Thông tin người khiếu nại:
Họ và tên, ngày sinh.
Số CMND/CCCD/hộ chiếu, ngày cấp, nơi cấp.
Địa chỉ liên hệ, số điện thoại.
Thông tin về hợp đồng lao động (số hợp đồng, loại hợp đồng, chức danh).
Thông tin người bị khiếu nại:
Tên doanh nghiệp, tổ chức sử dụng lao động.
Địa chỉ trụ sở, mã số thuế (nếu có).
Nội dung tranh chấp: Tóm tắt sự việc, hành vi vi phạm, quyền lợi bị xâm phạm, các chứng cứ, tài liệu kèm theo.
Yêu cầu giải quyết: Nêu rõ các đề nghị cụ thể về việc giải quyết tranh chấp (ví dụ: yêu cầu trả lương, bồi thường, chấm dứt hợp đồng đúng luật, v.v.).
Chữ ký: Người làm đơn ký tên, ghi rõ họ tên và ngày tháng.
3. Quy trình nộp đơn và theo dõi giải quyết tranh chấp
Nộp đơn: Người lao động hoặc đại diện tập thể nộp đơn tại cơ quan có thẩm quyền (ví dụ Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội, Hòa giải viên lao động, Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án nhân dân).
Tiến hành hòa giải: Trước khi giải quyết tranh chấp tại trọng tài hoặc tòa án, thường phải trải qua thủ tục hòa giải tại cơ sở hoặc hòa giải viên lao động.
Theo dõi xử lý: Các bên tham gia phối hợp cung cấp chứng cứ, tham gia các phiên họp hòa giải, trọng tài hoặc tòa án.
Nhận kết quả: Cơ quan giải quyết ra quyết định, phán quyết hoặc bản án có hiệu lực pháp luật.
>>>Tải ngay mẫu đơn xử lý tranh chấp và các biểu mẫu liên quan trên hệ thống Mauvanban.vn
Tranh chấp lao động là vấn đề phổ biến trong quan hệ lao động, đòi hỏi các bên phải hiểu rõ quy định về tranh chấp lao động, các loại tranh chấp và trình tự giải quyết tranh chấp lao động để bảo vệ quyền lợi hợp pháp và duy trì môi trường làm việc hài hòa. Việc sử dụng mẫu đơn chuẩn và tuân thủ quy trình giúp giải quyết tranh chấp hiệu quả, tránh kéo dài và phát sinh tranh chấp mới.
Truy cập Mauvanban.vn để tải mẫu đơn chuẩn, biểu mẫu liên quan và nhận tư vấn pháp lý, hỗ trợ bạn thực hiện thủ tục giải quyết tranh chấp lao động nhanh chóng, chính xác.