Tài chính doanh nghiệp: Vai trò và tác động đối với sự phát triển kinh tế
Tài chính doanh nghiệp là nền tảng quan trọng giúp các công ty duy trì hoạt động, mở rộng quy mô và tối ưu hóa lợi nhuận. Theo thống kê của World Bank, vốn đầu tư tư nhân đóng góp hơn 70% tổng GDP của các nền kinh tế phát triển, cho thấy tài chính doanh nghiệp có ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế. Vậy tài chính doanh nghiệp đóng vai trò gì trong nền kinh tế? Các doanh nghiệp quản lý tài chính ra sao để nâng cao hiệu suất và giảm thiểu rủi ro?
Trong bài viết này, Mẫu văn bản sẽ phân tích rõ vai trò và tác động của tài chính doanh nghiệp đối với sự phát triển kinh tế, kèm theo số liệu thực tế và bối cảnh tại Việt Nam.
1. Tài chính doanh nghiệp là gì?
Tài chính doanh nghiệp là hệ thống các hoạt động liên quan đến việc huy động, phân bổ và sử dụng nguồn vốn trong doanh nghiệp, bao gồm quản trị vốn, tài sản, dòng tiền, chi phí và lợi nhuận. Mục tiêu của tài chính doanh nghiệp là tối ưu hóa giá trị doanh nghiệp, đảm bảo khả năng thanh toán và tạo ra lợi nhuận bền vững.
Theo Luật Doanh nghiệp 2020 và Luật Kế toán 2015, mọi doanh nghiệp tại Việt Nam đều có trách nhiệm tổ chức và công khai hoạt động tài chính minh bạch nhằm phục vụ cho mục đích quản lý, kiểm tra và phát triển.
2. Vai trò của tài chính doanh nghiệp trong nền kinh tế
a. Là động lực chính cho đầu tư và sản xuất
Doanh nghiệp là chủ thể sản xuất, kinh doanh chủ yếu của nền kinh tế, và tài chính doanh nghiệp chính là cầu nối giữa vốn và hoạt động sản xuất. Khi được quản lý hiệu quả, tài chính doanh nghiệp sẽ:
Thúc đẩy đầu tư vào máy móc, công nghệ, nguồn nhân lực
Góp phần tạo ra hàng hóa, dịch vụ cho xã hội
Gia tăng giá trị tổng sản phẩm quốc nội (GDP)
Theo Tổng cục Thống kê, năm 2024, khu vực doanh nghiệp đóng góp khoảng 62,7% GDP Việt Nam, trong đó các doanh nghiệp tư nhân chiếm 9,3%, doanh nghiệp FDI chiếm 21,6%, doanh nghiệp nhà nước chiếm 12,8%.
b. Góp phần tạo việc làm và thu ngân sách
Thông qua việc huy động và sử dụng vốn hiệu quả, doanh nghiệp mở rộng quy mô sản xuất, từ đó tạo thêm việc làm và đóng góp vào nguồn thu ngân sách nhà nước.
Năm 2024, có hơn 8,6 triệu lao động làm việc trong khu vực doanh nghiệp chính thức
Nguồn thu từ thuế TNDN và thuế GTGT chiếm hơn 35% tổng thu ngân sách nhà nước, trong đó nhiều nhất là từ khối doanh nghiệp lớn và FDI
c. Tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia
Quản trị tài chính tốt giúp doanh nghiệp:
Giảm chi phí vốn
Nâng cao khả năng phản ứng thị trường
Gia tăng sức mạnh cạnh tranh cả trong và ngoài nước
Điều này góp phần nâng cao chỉ số môi trường kinh doanh, chỉ số đổi mới sáng tạo quốc gia – là tiêu chí đánh giá sức cạnh tranh của một nền kinh tế. Việt Nam hiện xếp thứ 46/132 quốc gia theo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) 2023.
>>>Tải tức thì bộ biểu mẫu được thiết kế chuyên nghiệp, dễ thao tác!
3. Tác động của tài chính doanh nghiệp đến phát triển kinh tế
a. Huy động nguồn lực xã hội cho phát triển
Tài chính doanh nghiệp là “bộ lọc” giúp chuyển hóa các khoản tiết kiệm trong dân cư, tổ chức tài chính và thị trường thành các khoản đầu tư sản xuất.
Ví dụ: Trong năm 2023, tổng vốn đầu tư của khu vực doanh nghiệp FDI tại Việt Nam đạt hơn 36,6 tỷ USD, góp phần thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu, công nghiệp chế biến – chế tạo.
b. Tác động đến chính sách tiền tệ, tín dụng
Hoạt động tài chính của doanh nghiệp có ảnh hưởng đến:
Cầu vốn trên thị trường tín dụng
Tỷ lệ nợ xấu của ngân hàng
Chính sách lãi suất, tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp
Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đến cuối năm 2024, tín dụng cho khu vực doanh nghiệp chiếm gần 70% tổng dư nợ toàn hệ thống ngân hàng, với các ngành ưu tiên như sản xuất, xuất khẩu, công nghệ cao được hỗ trợ nhiều nhất.
c. Tăng tính minh bạch và hiệu quả của thị trường tài chính
Các doanh nghiệp lớn và niêm yết buộc phải công khai báo cáo tài chính định kỳ, góp phần:
Tăng niềm tin của nhà đầu tư
Giảm rủi ro thông tin sai lệch
Tạo tiền đề phát triển thị trường chứng khoán
Hiện Việt Nam có hơn 1.800 công ty niêm yết và đăng ký giao dịch, với vốn hóa thị trường đạt gần 75% GDP.
>>>Tải ngay biểu mẫu định dạng sẵn – chỉ cần điền thông tin, không mất công chỉnh!
4. Một số thách thức trong quản trị tài chính doanh nghiệp tại Việt Nam
Thiếu minh bạch trong công bố thông tin, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa
Phụ thuộc vào vốn vay ngân hàng, hạn chế khả năng tự chủ tài chính
Trình độ nhân sự tài chính chưa đồng đều
Hạn chế trong việc tiếp cận vốn quốc tế hoặc đầu tư mạo hiểm
Theo thống kê của VCCI, khoảng 55% doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp khó khăn trong việc lập kế hoạch tài chính dài hạn, ảnh hưởng đến năng lực tăng trưởng và mở rộng thị trường.
5. Giải pháp tăng cường vai trò của tài chính doanh nghiệp
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tài chính (Fintech) vào quản lý dòng tiền, báo cáo tài chính
Tăng cường đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ tài chính – kế toán
Khuyến khích minh bạch tài chính thông qua việc công bố báo cáo kiểm toán độc lập
Phát triển thị trường vốn đa dạng, giảm dần phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng
>>>Sẵn sàng sử dụng ngay biểu mẫu tối ưu – công cụ không thể thiếu trong công việc hành chính!
6. Kết luận
Tài chính doanh nghiệp không chỉ là “xương sống” của mỗi doanh nghiệp mà còn là trụ cột của nền kinh tế. Một hệ thống tài chính doanh nghiệp lành mạnh sẽ giúp:
Tăng năng suất
Tạo thêm việc làm
Thúc đẩy tăng trưởng GDP bền vững
Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số và hội nhập sâu rộng, việc nâng cao năng lực tài chính doanh nghiệp chính là chìa khóa để phát triển kinh tế hiện đại, minh bạch và cạnh tranh trên quy mô toàn cầu.