Điều kiện để được nhận con nuôi theo pháp luật Việt Nam

Việc nhận con nuôi hiện nay không còn là vấn đề hiếm gặp mà đã trở thành nhu cầu phổ biến của nhiều cá nhân, gia đình tại Việt Nam và cả người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ các điều kiện nhận con nuôi theo quy định pháp luật, dẫn đến việc bị từ chối hồ sơ hoặc gặp rắc rối trong quá trình làm thủ tục. Đặc biệt, các trường hợp điều kiện nhận con nuôi ở Mỹ, hay điều kiện xin con nuôi có yếu tố nước ngoài thường yêu cầu thêm nhiều giấy tờ chứng minh về năng lực tài chính, đạo đức, nơi cư trú hợp pháp… Bài viết dưới đây được thực hiện bởi Mauvanban.vn – nền tảng cung cấp hàng trăm mẫu văn bản hành chính và pháp lý chuẩn xác, dễ sử dụng – sẽ giúp bạn hiểu rõ các điều kiện nhận nuôi con nuôi, điều kiện nuôi con nuôi trong và ngoài nước. Đồng thời, bạn có thể dễ dàng tải mẫu đơn xin nhận con nuôi chuẩn quy định tại Mauvanban.vn để chủ động chuẩn bị hồ sơ nhanh chóng, hợp pháp.

>>> Bạn đang tìm mẫu đơn xin nhận con nuôi đúng chuẩn, dễ sử dụng? Truy cập ngay Mauvanban.vn để tải miễn phí.

ĐIỀU KIỆN NHẬN NUÔI CON NUÔI

Căn cứ theo Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định về điều kiện nhận nuôi con nuôi như sau:

"Điều 14. Điều kiện đối với người nhận con nuôi

1. Người nhận con nuôi phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

b) Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;

c) Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;

d) Có tư cách đạo đức tốt.

2. Những người sau đây không được nhận con nuôi:

a) Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;

b) Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;

c) Đang chấp hành hình phạt tù;

d) Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.

3. Trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi thì không áp dụng quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 điều này."

Theo đó, để được nhận nuôi con nuôi thì người nhận nuôi phải hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên; có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi; có tư cách đạo đức tốt và không vướng vào một trong các trường hợp không được phép nhận con nuôi. Nếu bạn đáp ứng được các điều kiện trên thì có thể đăng ký nhận đứa bé làm con nuôi.

Người nhận nuôi con nuôi thì cần chuẩn bị những hồ sơ như thế nào?

Căn cứ theo Điều 17 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định về hồ sơ của người nhận nuôi con nuôi như sau:

"Điều 17. Hồ sơ của người nhận con nuôi

Hồ sơ của người nhận con nuôi gồm có:

1. Đơn xin nhận con nuôi;

2. Bản sao Hộ chiếu, Giấy chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ có giá trị thay thế;

3. Phiếu lý lịch tư pháp;

4. Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;

5. Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp; văn bản xác nhận hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người nhận con nuôi thường trú cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 14 của Luật này."

>>> Cần hướng dẫn chi tiết về thủ tục, hồ sơ, giấy tờ kèm theo khi xin con nuôi? Xem ngay các biểu mẫu và hướng dẫn điền tại Mauvanban.vn.

Người được nhận làm con nuôi phải đáp ứng điều kiện gì?

Căn cứ theo Điều 8 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định về người được nhận làm con nuôi như sau:

“1. Trẻ em dưới 16 tuổi

2. Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Được cha dượng, mẹ kế nhận làm con nuôi;

b) Được cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận làm con nuôi.

3. Một người chỉ được làm con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai người là vợ chồng.

4. Nhà nước khuyến khích việc nhận trẻ em mồ côi, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khác làm con nuôi."

Người thuộc một trong các trường hợp nêu trên thì có thể được nhận làm con nuôi.

ĐIỀU KIỆN NHẬN NUÔI CON NUÔI CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI

Các trường hợp nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài

Tại Điều 28 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định về các trường hợp nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài như sau:

“1. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước cùng là thành viên của điều ước quốc tế về nuôi con nuôi với Việt Nam nhận trẻ em Việt Nam làm con nuôi.

2. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước ngoài được nhận con nuôi đích danh trong các trường hợp sau đây:

a) Là cha dượng, mẹ kế của người được nhận làm con nuôi;

b) Là cô, cậu, dì, chú, bác ruột của người được nhận làm con nuôi;

c) Có con nuôi là anh, chị, em ruột của trẻ em được nhận làm con nuôi;

d) Nhận trẻ em khuyết tật, nhiễm HIV/AIDS hoặc mắc bệnh hiểm nghèo khác làm con nuôi;

đ) Là người nước ngoài đang làm việc, học tập ở Việt Nam trong thời gian ít nhất là 01 năm.

3. Công dân Việt Nam thường trú ở trong nước nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi.

4. Người nước ngoài thường trú ở Việt Nam nhận con nuôi ở Việt Nam.”

Điều kiện đối với người nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài

Căn cứ theo Điều 29 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định về điều kiện đối với người nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài như sau:

“1. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước ngoài nhận người Việt Nam làm con nuôi phải có đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật nước nơi người đó thường trú và quy định tại Điều 14 của Luật này.

2. Công dân Việt Nam nhận người nước ngoài làm con nuôi phải có đủ các điều kiện theo quy định tại điều 14 của Luật này và pháp luật của nước nơi người được nhận làm con nuôi thường trú.”

Dẫn chiếu đến Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định về điều kiện đối với người nhận con nuôi như sau:

(1) Người nhận con nuôi phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

b) Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;

c) Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;

d) Có tư cách đạo đức tốt.

(2) Những người sau đây không được nhận con nuôi:

a) Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;

b) Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;

c) Đang chấp hành hình phạt tù;

d) Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.

(3) Trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi thì không áp dụng quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 điều này.

Hồ sơ của người nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài

Khi đã đáp ứng các điều kiện về người nhận nuôi con nuôi và người được nhận nuôi thì có thể chuẩn bị hồ sơ như quy định tại khoản 1 Điều 31 Luật Nuôi con nuôi 2010 như sau:

- Hồ sơ của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước ngoài nhận người Việt Nam làm con nuôi phải có các giấy tờ, tài liệu sau đây:

+ Đơn xin nhận con nuôi;

+ Bản sao Hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị thay thế;

+ Văn bản cho phép được nhận con nuôi ở Việt Nam;

+ Bản điều tra về tâm lý, gia đình;

+ Văn bản xác nhận tình trạng sức khỏe;

+ Văn bản xác nhận thu nhập và tài sản;

+ Phiếu lý lịch tư pháp;

+ Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;

+ Tài liệu chứng minh thuộc trường hợp được xin đích danh quy định tại khoản 2 Điều 28 của Luật này.

Việc hiểu rõ điều kiện nhận con nuôi là bước quan trọng giúp bạn tránh được những vướng mắc pháp lý trong quá trình làm thủ tục nhận nuôi trẻ em. Dù bạn đang sinh sống tại Việt Nam hay nước ngoài, dù là nhận con nuôi trong nước hay nhận con nuôi ở Mỹ, thì việc nắm chắc các yêu cầu pháp lý – từ độ tuổi, đạo đức, tài chính cho đến tình trạng pháp lý của trẻ – đều là yếu tố bắt buộc. Các điều kiện xin con nuôi, điều kiện nhận nuôi con nuôi, hay điều kiện nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài đều được pháp luật quy định rõ ràng, và việc tuân thủ sẽ đảm bảo quyền lợi cho cả người nhận nuôi và trẻ em.

>>> Mọi thắc mắc liên quan đến điều kiện nhận con nuôi trong và ngoài nước sẽ được giải đáp cụ thể – đừng quên theo dõi các bài viết mới nhất tại Mauvanban.vn.