Hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất – Thẩm quyền, quy trình và thủ tục

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là chứng thư pháp lý quan trọng xác nhận quyền sử dụng đất hợp pháp của người dân. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhất định, pháp luật cho phép hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của Nhà nước và người dân.

Việc nắm rõ thẩm quyền hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thời hiệu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cũng như quy trình hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và thủ tục hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là cần thiết để đảm bảo việc thực hiện đúng pháp luật.

Đặc biệt, việc chuẩn bị tờ trình hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đầy đủ và chính xác giúp quá trình hủy giấy chứng nhận diễn ra thuận lợi.

Tại Mauvanban.vn, bạn có thể tải mẫu tờ trình, biểu mẫu và hướng dẫn thủ tục hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chuẩn xác, hỗ trợ bạn thực hiện nhanh chóng và đúng quy định.

>>> Truy cập ngay Mauvanban.vn để nhận thông tin về biểu mẫu 

Thẩm quyền hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Theo quy định tại Điều 136 Luật Đất đai 2014, thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được giao cho Ủy ban nhân dân cấp huyện, do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ký.

Như vậy, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) là quyết định hành chính cá biệt do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành cho đối tượng cụ thể.

Theo khoản 1 Điều 34 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, trong quá trình giải quyết vụ việc dân sự, nếu phát hiện quyết định hành chính cá biệt trái pháp luật của cơ quan nhà nước ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự, thì Tòa án có thẩm quyền hủy quyết định đó.

Tuy nhiên, khoản 4 Điều 34 cùng Bộ luật nêu rõ: nếu việc hủy quyết định hành chính cá biệt liên quan đến quyết định hành chính của UBND cấp huyện hoặc Chủ tịch UBND cấp huyện, thì thẩm quyền không do Tòa án dân sự giải quyết, mà phải chuyển sang Tòa án hành chính theo Luật Tố tụng hành chính.

Theo khoản 4 Điều 32 Luật Tố tụng hành chính 2015, Tòa án nhân dân cấp tỉnh là cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu kiện đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Ủy ban nhân dân cấp huyện và Chủ tịch UBND cấp huyện trên cùng địa bàn.

 Như vậy, thẩm quyền hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (trong trường hợp phát hiện sai phạm) sẽ thuộc Tòa án nhân dân cấp tỉnh – nơi có cùng phạm vi địa giới hành chính với UBND cấp huyện đã ban hành GCN đó.

Thời hiệu và căn cứ hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

1. Thời hiệu áp dụng việc hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là quyết định hành chính cá biệt, do đó thời hiệu yêu cầu hủy giấy chứng nhận được áp dụng theo quy định tại Điểm b, khoản 2 Điều 116 Luật Tố tụng hành chính 2015 và các quy định liên quan.

Thời hiệu yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thường là 01 năm kể từ ngày phát hiện hoặc biết được giấy chứng nhận được cấp sai quy định hoặc vi phạm pháp luật.

Thời hiệu này có thể được gia hạn hoặc áp dụng khác theo từng trường hợp cụ thể do Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền quyết định.

Trong trường hợp giấy chứng nhận bị thu hồi do Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội thì việc hủy giấy chứng nhận được thực hiện ngay theo quyết định thu hồi đất, không phụ thuộc thời hiệu.

2. Các căn cứ pháp lý để hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Theo khoản 6 Điều 152 Luật Đất đai 2024 quy định: “Trường hợp thu hồi giấy chứng nhận đã cấp theo quy định tại khoản 2 và khoản 5 Điều này mà người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất không giao nộp giấy chứng nhận đã cấp thì cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại Điều 136 của Luật này quyết định hủy giấy chứng nhận đã cấp”.

Như vậy, khi rơi vào trường hợp bị thu hồi giấy chứng nhận mà người dân không giao nộp lại cho cơ quan có thẩm quyền thì sẽ bị hủy giấy chứng nhận đó.

>>>Nắm rõ khung thời hạn khởi kiện và các cơ sở pháp lý để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình!

Hủy một phần giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 

 Tại Văn bản số 837/TCQLĐĐC-ĐKĐĐ ngày 11/5/2021 của Tổng cục Quản lý đất đai - Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn về tăng cường biện pháp hủy Giấy chứng nhận đã cấp có nội dung: “... pháp luật đất đai không có quy định hủy một phần Giấy chứng nhận đã cấp... Việc quyết định hủy một phần diện tích trong Giấy chứng nhận đã cấp là không phù hợp với quy định của pháp luật, không hủy bỏ được giá trị pháp luật của Giấy chứng nhận, dẫn đến rủi ro khi Giấy chứng nhận đã cấp vẫn còn tồn tại...”.

Tuy nhiên trên thực tiễn xét xử, một số bản án về hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất  vẫn có trường hợp cho phép hủy 1 phần Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Thủ tục hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

1. Các bước thực hiện thủ tục hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Bước 1: Tiếp nhận hồ sơ

• Hồ sơ được kiểm tra tính hợp lệ, đầy đủ theo quy định.

• Trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, cơ quan tiếp nhận hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung.

Bước 2: Thẩm định hồ sơ

Cơ quan có thẩm quyền tiến hành thẩm định hồ sơ, kiểm tra thực địa, xác minh các căn cứ pháp lý để quyết định hủy Giấy chứng nhận.

Thẩm định bao gồm: kiểm tra tính hợp pháp của giấy chứng nhận, xác minh thông tin đất đai, đối chiếu với các quyết định thu hồi, bản án hoặc các văn bản pháp luật liên quan.

Bước 3: Ra quyết định hủy Giấy chứng nhận

Căn cứ kết quả thẩm định, cơ quan có thẩm quyền ra quyết định hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại khoản 2 Điều 152 Luật Đất đai 2024.

Quyết định này phải được thông báo cho người sử dụng đất và các bên liên quan.

Bước 4: Cập nhật cơ sở dữ liệu đất đai

Văn phòng đăng ký đất đai cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai để phản ánh việc hủy Giấy chứng nhận.

Lập danh sách Giấy chứng nhận đã bị hủy gửi cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh, Bộ Tài nguyên và Môi trường để thông báo công khai trên trang thông tin điện tử.

2. Hồ sơ cần chuẩn bị

• Đơn đề nghị hoặc tờ trình hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền lập (thường là Văn phòng đăng ký đất đai hoặc UBND cấp huyện).

• Bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cần hủy.

• Các tài liệu liên quan khác (quyết định thu hồi đất, bản án, quyết định của Tòa án, văn bản thanh tra kết luận sai phạm nếu có).

• Biên bản xác minh, thẩm định thực địa (nếu có).

3. Thời gian giải quyết

Theo quy định tại Điều 46 Nghị định 101/2024/NĐ-CP, thời gian giải quyết thủ tục hủy Giấy chứng nhận không quá 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ.

Thời gian có thể kéo dài hơn nếu hồ sơ cần bổ sung hoặc có tranh chấp, khiếu nại.

4. Lưu ý quan trọng trong quá trình thực hiện

• Người sử dụng đất phải được thông báo đầy đủ, kịp thời về quyết định hủy Giấy chứng nhận.

• Trong trường hợp người sử dụng đất không giao nộp Giấy chứng nhận khi bị thu hồi, cơ quan có thẩm quyền sẽ thực hiện thủ tục hủy Giấy chứng nhận theo quy định.

• Việc hủy Giấy chứng nhận phải tuân thủ đúng trình tự, thủ tục hành chính, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất.

• Người sử dụng đất có quyền khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện nếu cho rằng quyết định hủy không đúng quy định pháp luật.

• Sau khi hủy Giấy chứng nhận, người sử dụng đất có thể được cấp lại Giấy chứng nhận mới nếu đủ điều kiện theo quy định.

>>>Thủ tục hủy GCNQSDĐ gồm những bước nào? Xem ngay hướng dẫn chi tiết từ lập hồ sơ, thẩm quyền đến ban hành quyết định để thực hiện đúng quy định pháp luật!

 Hiểu rõ về thẩm quyền hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thời hiệu hủy, căn cứ pháp lý và quy trình thủ tục hủy giấy chứng nhận giúp người dân và cơ quan quản lý thực hiện đúng quy định, bảo vệ quyền lợi hợp pháp. Chuẩn bị đầy đủ tờ trình hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và hồ sơ liên quan là yếu tố then chốt để quá trình hủy giấy chứng nhận diễn ra thuận lợi và minh bạch.

Truy cập ngay Mauvanban.vn để tải mẫu tờ trình, biểu mẫu chuẩn và nhận tư vấn pháp lý về thủ tục hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất